transcript: Στη μάχη των φύλων οι γνώμες διίστανται: ποιος πονάει περισσότερο; Από τη μία, οι γυναίκες έχουν αναλάβει να χωρέσουν ένα πράγμα μεγέθους καρπουζιού μέσα από ένα άνοιγμα μεγέθους κέρματος. Από την άλλη, οι άντρες διαμαρτύρονται ότι και το παραμικρό χτύπημα στην... "οικογένεια" μπορεί να σε παραλύσει απ'τον πόνο. Τι πονάει περισσότερο λοιπόν; Ο τοκετός ή μια κλωτσιά στα "μπαλάκια"; Κατ' αρχάς, στο ιντερνετ κυκλοφορεί μια φήμη ότι το ανθρώπινο σώμα μπορεί να αντέξει πόνο έντασης μέχρι 45 del. Όμως, μια μητέρα νιώθει μέχρι 57 del κατά τη διάρκεια του τοκετού, το οποίο φαίνεται πως είναι ισοδύναμο με το σπάσιμο 20 κοκκάλων ταυτόχρονα. Σύμφωνα μ'αυτή τη φήμη, μια κλωτσιά στα "μπαλάκια" προκαλεί περισσότερα από 9000 del πόνου. Εκτός απ'το παράλογο του ισχυρισμού ότι αυτά τα γεγονότα ξεπερνούν το υποτιθέμενο ανθρώπινο όριο, αυτή η ιντερνετική φήμη χρησιμοποιεί μια μονάδα μέτρησης του πόνου, το del, που δεν υπάρχει καν. Κάποτε είχε επινοηθεί μια τέτοια μονάδα, το "dol" απ'τη λατινική λέξη "dolor" που σημαίνει πόνος, αλλά θα αναφερθούμε σ'αυτήν αργότερα. Για να απαντήσουμε επί της ουσίας στο ερώτημα, πρέπει πρώτα να κατανοήσουμε τι είναι ο πόνος, πράγμα όχι και τόσο εύκολο. Υπάρχει μια ομάδα εξειδικευμένων νευρικών κυττάρων στο σώμα σου, που ονομάζονται αλγοϋποδοχείς και τα οποία αντιδρούν στον πόνο. Σε αντίθεση με άλλα νεύρα που ανταποκρίνονται σε ερεθίσματα όπως το άγγιγμα ή η θερμοκρασία, οι αλγοϋποδοχείς ενεργοποιούνται μόνο όταν ξεπεραστεί ένα συγκεκριμένο επίπεδο πόνου. Κάποια από αυτά τα νευρικά κύτταρα ανταποκρίνονται άμεσα στέλνοντας σήματα στο νωτιαίο μυελό και τον εγκέφαλο που με τη σειρά τους παράγουν έντονο και ξαφνικό πόνο, προκαλώντας την άμεση αντίδρασή σου, ενώ κάποια άλλα εκπέμπουν πιο αργά και ευθύνονται για τον παρατεταμένο, αμβλύ πόνο που αισθάνεσαι. Για τους άντρες, οι όρχεις είναι εσωτερικά όργανα που έχουν μεταναστεύσει εκτός της κοιλότητας του σώματος (το εξηγούμε σε προηγούμενο βίντεο που μπορείς να δεις εδώ). Και ενώ ορισμένα εσωτερικά όργανα όπως το συκώτι δεν αισθάνονται πόνο, άλλα, όπως οι όρχεις είναι καλυμμένα με πολλούς αλγοϋποδοχείς που τους καθιστούν εξαιρετικά ευαίσθητους. Στο κάτω-κάτω, η ευημερία τους είναι υψίστης σημασίας. Επιπλέον, οι όρχεις συνδέονται με πολλά νεύρα στο στομάχι καθώς και με το πνευμονογαστρικό νεύρο, το οποίο είναι άμεσα συνδεδεμένο με το κέντρο ναυτίας του εγκεφάλου και αυτός είναι ο λόγος που όταν χτυπηθούν, ο πόνος απλώνεται σε όλη την κοιλιά. Το γεγονός ότι οι όρχεις έχουν ελάχιστη προστασία ενισχύει ακόμα περισσότερο τα συνοδευτικά συμπτώματα όπως ναυτία, αυξημένη αρτηριακή πίεση, ταχυκαρδία και εφίδρωση. Μη βιάζεστε όμως, κύριοι! Παρ' ότι ο τοκετός δεν αποτελεί άμεσο πλήγμα για κάποιο εσωτερικό όργανο, η μηχανική διάταση της περιοχής της μήτρας ξυπνά τους αλγοϋποδοχείς και προκαλεί το ίδιο είδος σπλαχνικού πόνου. Κι ας μην ξεχνάμε ότι με την εξέλιξη η γυναικεία λεκάνη έχει γίνει μικρότερη ενώ τα κεφάλια των μωρών έχουν γίνει μεγαλύτερα. Κι ο ίδιος ο τοκετός διαρκεί περίπου 8 ώρες γεμάτες ναυτία, κόπωση και πόνο. Σα να μην έφταναν όλα αυτά, η ένταση και διάταση των μυών και των ιστών γίνονται εντονότερες όσο προχωράει ο τοκετός, προκαλώντας οξύ και και εντοπισμένο πόνο. Εντάξει λοιπόν, και τα δύο πονάνε και προκαλούν μηχανική διέγερση που στέλνει σήματα στα κέντρα πόνου του εγκεφάλου. Αλλά εδώ είναι που δυσκολεύει το πράγμα, γιατί ο πόνος δεν είναι απλά μια σωματική αντίδραση, αλλά μάλλον μια απάντηση, αλλά μάλλον μια διαισθητική ή υποκειμενική εμπειρία. Αυτό σημαίνει ότι κάθε άτομο αντιλαμβάνεται τον πόνο με κάπως διαφορετικό τρόπο. Και δεν διαφέρει μόνο από άτομο σε άτομο, αλλά ανάλογα με τη διάθεση, το βαθμό εγρήγορσης ή και την προηγούμενη εμπειρία σου, ο πόνος μπορεί να σε επηρεάσει διαφορετικά κάθε φορά. Γι'αυτόν ακριβώς το λόγο τόσες απόπειρες για αντικειμενική μέτρηση του πόνου έχουν αποτύχει, συμπεριλαμβανομένου και του συστήματος dol που αναφέραμε νωρίτερα. Είναι αξιοσημείωτο ότι σχεδόν το 80% των ανθρώπων με ακρωτηριασμένο άνω άκρο βιώνουν ένα φαινόμενο γνωστό ως "πόνος του μέλους-φάντασμα". Αισθάνονται πόνο σε ένα άκρο, που δεν υπάρχει πια. Και ενώ ελάχιστα κατανοούμε τον μηχανισμό του πόνου, σ'αυτή την περίπτωση είναι σαφές ότι δεν υπάρχει κανένα ερέθισμα που προκαλεί την αντίδραση. Κι όμως, οι άνθρωποι αυτοί νιώθουν έναν πολύ πραγματικό πόνο. Επομένως, ο πόνος δεν είναι ερέθισμα. Είναι ένα προσωπικό βίωμα, διαφορετικό για τον καθένα. Ας αρκεστούμε στη διαπίστωση ότι τόσο ο τοκετός όσο και το χτύπημα στα "μπαλάκια" πονάνε πολύ. Ας πούμε λοιπόν πως έχουμε ισοπαλία, καθώς οι δύο εμπειρίες είναι εντελώς διαφορετικές και υπάρχουν πάρα πολλές μεταβλητές που τις ορίζουν. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ένας άντρας θα μπορούσε να βιώσει περισσότερο πόνο από όσο μια γυναίκα αλλά και το αντίστροφο. Η βασική διαφορά είναι στη μία περίπτωση το αποτέλεσμα είναι ένα νεογέννητο, ενώ στην άλλη, το αποτέλεσμα θα μπορούσε να είναι η μειωμένη πιθανότητα να αποκτήσει κανείς μωρό. Σε καίει μια ερώτηση και θέλεις απάντηση; Ρώτησέ μας στα σχόλια, ή στο facebook και το twitter. Και γίνε συνδρομητής για περισσότερα επιστημονικά βίντεο κάθε βδομάδα.
About
We publish the transcription of a YouTube video. This is useful for: search, language learning.